burger

Ükümet, 2032 senesine Qırımtatar tiliniñ inkişaf strategiyasını qabul etti

Опубліковано 23 February 2022 року, о 15:08

2022 s. fevral ayınıñ 23-ündeki oturışta Ukraina Nazirler Kabineti, Ukrainanıñ vaqtınca işğal etilgen topraqlarınıñ reintegratsiya meseleleri nazirliginiñ Qırımtatar halqınıñ Meclisinen, akimiyet organları ve Ukraina Milliy ilimler akademisayınen beraber azırlağanı 2032 senesine Qırımtatar tiliniñ inkişaf strategiyasını qabul etti.

Strategiya, Ukraina Prezidentiniñ «Qırım Muhtar Cumhuriyeti ve Aqyar şeeriniñ vaqtınca işğal etilgen topraqlarınıñ deokupatsiyası ve reintegratsiyasına yönelgen ayrı tedbirler aqqında» Emrini yerine ketirmek içün azırlandı.

Strategiyanıñ esas vazifeleri:

  • Qırımtatar tiliniñ ananeviy qullanılmasında ğayrıdan yaratılması içün şaraitni temin etmek:
  • onıñ qıllanılma saalarını kenişletmek, taşıyıcılarınıñ til aqlarını yerine ketirmek;
  • Qırımtatar tiliniñ prestijini, kommunikatsiya vastası olaraq artırmaq;
  • vaqtınca işğal etilgen Qırım Muhtar Cumhuriyetiniñ deokupatsiyası ve reintegratsiyasına yardım etmek;
  • strategik istiqbalde UNESCOnıñ sınıflaştırılmasına köre Qırımtatar tilini kritik telüke astında bulunğan tillerniñ cedvelinden çıqarmaq ve «telükesiz» seviyeni irişmek.

Şimdi Qırımtatar tiliniñ total yoq olma statusınıñ yaramaylaştırılmasınıñ esas faktorı, Qırımnı vaqtınca işğal etkeni Rusiye Federatsiyasınıñ silâlı tecavuzı ola bilir. Tecavuznıñ neticeleri arasında, Qırımtatar tilindeki tasil almağa irişimniñ müşkülleştirilmesi, onı qullanma saalarınıñ tarlatılması, tiliniñ taşıyıcılarınıñ parçasınıñ kelecekte dağınıq tarqalmasınen Ukrainanıñ başqa bölgelerine mecburiy köçmesi, Qırımtatarca laf etken cemaatnıñ çoqluğınıñ tek Rusça qonuşqan insanlarğa çevirilmesine tendentsiyasıdır.

Ukraina Ükümeti, devletinde yaşağan qırımtatar halqrınıñ kimligini temin etmek içün bütün kerekli çarelerni köre. Bu cümleden, 2021 s. aprel ayında Ükümet, Strategiyanı azırlamaq içün ilk adım olğan Qırımtatar tiliniñ inkişaf kontseptsiyasını tasdıqladı. Bundan ğayrı, 2021 s. sentâbr ayında Nazirler Kabineti, Latin urufatı esasındaki qırımtatar elifbesini tasdıqladı.

Reintegratsiya nazirliginiñ Qırımtatar tilindeki saytınıñ versiyasını bağlantığa basıp oquñız. Ya da Nazirlikniñ saytınıñ baş saifesiniñ sağ yuqarı köşesindeki kerekli til deñişme işaretine basıñız.

Keçenlerde Reintegratsiya nazirligi Google LLC korporatsiyasına, Qırımtatar tiliniñ Google Translate servisine kirsetilmesi içün, ve dünyanıñ yabancı til ögrenme eñ populâr platforması olğan Duolingo şirketine, Qırımtatar tili kursunıñ yaratılması içün muracaat etti.